Met de komst van de hervorming van het erfrecht worden niet alleen nieuwe bepalingen ingevoerd, maar veranderen ook een aantal oude basisprincipes. Wie in het verleden reeds een vermogens- en successieplanning heeft uitgewerkt, evalueert die dan ook best. Mogelijks zal de toepassing van het nieuw erfrecht immers gevolgen hebben die niet meer stroken met de initiële doelstelling van de planning.
Voor schenkingen moet er bijvoorbeeld rekening mee gehouden worden dat ongeacht de datum waarop schenkingen gedaan zijn, hierop in principe exclusief de nieuwe regels uit de nieuwe Erfwet toegepast zullen worden indien het overlijden zich op of na 1 september 2018 voordoet. Het nieuw erfrecht met een nieuwe methode voor de waardering van schenkingen is dus ook van toepassing op schenkingen gedaan door de erflater voorafgaandelijk aan de inwerkingtreding van de nieuwe Erfwet.
De wetgever heeft echter een correctie aangebracht op die principiële toepassing van het nieuw erfrecht. Tot en met 31 augustus 2018 kan degene die reeds schenkingen gedaan heeft immers in een notariële akte een verklaring tot behoud van de oude regels afleggen, zodat de oude waarderingsregels van schenkingen van toepassing blijven. Die verklaring tot behoud geldt steeds voor alle ‘oude’ schenkingen, zijnde alle schenkingen tot en met 31 augustus 2018. Het is dus niet mogelijk om te beslissen dat sommige ‘oude’ schenkingen aan de oude regels zullen onderworpen blijven, en dat voor andere schenkingen wel degelijk de nieuwe regels zullen toegepast worden.
Verder kan het nuttig zijn om een bestaande vermogens- en successieplanning te evalueren, aangezien vanaf 1 september 2018 iedereen, ongeacht het aantal kinderen, over de helft van zijn vermogen zal kunnen beschikken. De erflater verkrijgt bijgevolg een grotere beschikkingsvrijheid over zijn nalatenschap. Dit betekent echter ook dat de andere helft van het vermogen steeds voorbehouden zal worden aan de erfgenamen die recht hebben op een reserve (een minimaal beschermd erfdeel). Het huidige Belgische erfrecht kent drie soorten reservataire erfgenamen, zijnde de afstammelingen (kinderen, kleinkinderen,...), de ouders (bij gebrek aan afstammelingen) en de langstlevende echtgeno(o)t(e). Vanaf 1 september 2018 zijn de ouders echter niet langer reservataire erfgenamen.
Voor meer informatie en een analyse van uw persoonlijke situatie kan u steeds terecht bij ons kantoor.
Sarah VAN DEUN
Advocaat