In de essentiële bedrijven en voor de functies bij de niet-essentiële bedrijven waar telewerk niet kan toegepast worden, moeten de bedrijven de nodige maatregelen nemen om de naleving van de regels van social distancing te garanderen, in het bijzonder het houden van een afstand van 1,5 m tussen elke persoon. De niet-essentiële ondernemingen die deze maatregelen niet kunnen naleven, dienen verplicht te sluiten.
Deze maatregelen hebben een enorme impact op ondernemingen en hun werknemers. Werkgevers en werknemers zitten met heel wat vragen over de arbeidsrechtelijke gevolgen en het betalen of ontvangen van het normale maandelijks loon.Zowel werknemers als werkgevers hebben op dit moment prangende vragen.
1. De arbeidsrechtelijke gevolgen voor werknemers
Kan ik een verbod krijgen om te gaan werken? Wat indien ik zelf besmet ben? Heb ik nog recht op mijn normale loon als ik in quarantaine word geplaatst? Kan mijn werkgever mij ontslaan indien ik niet meer kan werken wegens het coronavirus?
Werkgevers kunnen hun werknemers die recent zijn teruggekeerd uit een risicoland verzoeken om thuis te blijven teneinde eventuele besmettingen te voorkomen. Zij hebben nog steeds recht op de volledige doorbetaling van hun loon.
Een werknemer die besmet is met het coronavirus is arbeidsongeschikt. Hij heeft recht op gewaarborgd loon van zijn werkgever. Dit geldt gedurende de eerste 7 dagen voor een arbeider en tijdens de eerste 30 dagen in het geval van een bediende. Na deze periode valt de werknemer terug op een arbeidsongeschiktheidsuitkering.
Een aantal Belgen zitten nog vast in het buitenland en mogen het hotel of het land niet verlaten. Daarnaast zijn er ook werknemers die thuis in quarantaine werden geplaatst omdat zij in contact zijn geweest met een besmet persoon. In dit geval is er geen sprake van arbeidsongeschiktheid en zal een arts geen medisch attest afleveren. Indien telewerk niet mogelijk is, zal de werknemer bijgevolg zijn taken niet kunnen uitoefenen. De werknemer kan zich in deze situatie beroepen op de tijdelijke werkloosheid wegens overmacht.
De afwezigheid van de werknemer wegens het coronavirus kan niet leiden tot een ontslag. Werkgevers dienen dus uiterst voorzichtig te zijn bij een ontslag in tijden van corona. Dit ontslag zou als kennelijk onredelijk kunnen worden bestempeld en een misbruik van het ontslagrecht uitmaken. Werknemers in dergelijke situatie kunnen zich wenden tot de bevoegde arbeidsrechtbank teneinde een schadevergoeding te vorderen.
2. De arbeidsrechtelijke gevolgen voor werkgevers
Verder zien werkgevers zich geconfronteerd met een sterke daling aan cliënteel en omzet. De productie loopt terug en werknemers moeten op non-actief worden gezet. Wat te doen indien de onderneming gedwongen moet sluiten? Wat is de situatie van een werkgever die geconfronteerd wordt met een tijdelijk gebrek aan werk als gevolg van het coronavirus? Dient het loon van de werknemer doorbetaald te worden?
Voor vele werkgevers was het vorige week onduidelijk of ze beroep moesten doen op tijdelijke werkloosheid om economische redenen dan wel wegens overmacht. In het eerste geval ging het om werkgevers die geconfronteerd werden met een tijdelijk gebrek aan werk als gevolg van het coronavirus, in het tweede geval ging het om werkgevers die hun activiteiten niet meer kunnen uitoefenen en dienen te sluiten ingevolge de opgelegde maatregelen. Dit is op 20 maart 2020 opgelost door de invoering van één systeem voor werkloosheid wegens de coronacrisis. De RVA erkent alle tijdelijke werkloosheid die op een of andere manier te wijten is aan het coronavirus als tijdelijke werkloosheid wegens overmacht. De arbeidsovereenkomsten worden opgeschort en de werkgever dient geen loon meer te betalen
3. Hoe moet de tijdelijke werkloosheid worden aangevraagd?
De procedure voor het aanvragen van de tijdelijke werkloosheid is sterk vereenvoudigd, zowel voor de werkgevers als voor de werknemers. De werknemer moet enkel het formulier C3.2 Werknemer-Corona invullen en dit elektronisch bezorgen aan de vakbond waarbij hij is aangesloten of bij de Hulpkas voor werkloosheidsuitkeringen. De werkgever moet een aangifte van sociaal risico (ASR 5) doen via de portaalsite van de sociale zekerheid. Er is een automatische toelating tot de werkloosheidsuitkeringen zonder dat er aan de toelaatbaarheidsvoorwaarden moet worden voldaan.
De werknemer zal als tijdelijk werkloze 70% van zijn loon ontvangen met een begrenzing tot 2.754,76 EUR per maand. Indien de werknemer toch nog gedeeltelijk tewerkgesteld wordt, kan dit gecombineerd worden met een loon voor de arbeidsdagen.
Ons kantoor helpt u ook in deze crisistijden graag verder indien u verdere vragen heeft over de juridische en praktische uitwerking van de maatregelen.